Landsdómur var bæði faglegur og vandaður

•  Þuríður var samkvæm sjálfum sér og málefnaleg   

Allt þetta ár hefur verið í gangi mikil umræða um Landsdóm og þetta eina verkefni hans þegar fyrrverandi forsætisráðherra Geir Haarde var dæmdur sekur um að brjóta stjórnarskrá landsins í einu atriði. Hann hefur aldrei verið sá maður að viðurkenna sekt sína og eða beðið þjóðina afsökunar. 

Flokksfélagar hans hafa allar götur reynt að gera lítið úr þessum dómi þrátt fyrir alvarleika hans. Þá hafa félagar hans reynt að þvo af honum dóminn sem auðvitað verður aldrei hægt að gera.

 

Eins og áður í þessari umræðu allri að það skortir að þeirri grundvallarspurningu sé svarað hvað alþingismenn áttu að gera, þegar rannsóknarnefndin segir líklegt, að fjórir ráðherrar brotið hafi stjórnarskránna.

Það er engin spurning, að Alþingi brást þjóðinni í málinu því hið eina rétta var að mál allra þessa ráðherra hefðu átt að fá sömu málsmeðferð. Þ.e.a.s. að fara fyrir Landsdóm.

Gamll félagi minn segir að Landsdómur sé ekki dómur þjóðarinnar, en að það séu kosningar. Það er auðvitað rétt að sumu leiti, en sú aðferð til að fella dóm í málum ráðherranna yrði þá fyrst pólitísk og ofsóknarkennd ef það væri aðferðin. Það sjá allir að slík aðferð er gjörsamlega óhæf og ósanngjörn gagnvart þeim ákærðu. Því slíkar kosningar snúast alltaf um miklu fleiri hluti.

Annar gamall félagi minn segir að það megi ekki vera hlutskipti alþingismanna að ákæra hvorn annan um landráð það eigi að vera verkefni ríkissaksóknara með sérstökum lögum. Það er augljóst að slík upp á koma er vandræðaleg. En það er ekki hægt að líta svo á, að alþingismenn hafi verið að dæma hvorn annan.

Saksóknara var falið að fara með þetta mál til að ákveða hvort ákæra ætti Geir eða ekki. En magaverkurinn hjá alþingismönnum var sá, að þeim mörgum fannst þeir vera að dæma þetta fólk ef þeir ákváðu að leggja mál þeirra fyrir Landsdóm. Það voru auðvitað ranghugmyndir.

En það var ekki skoðun flestra þingmanna, heldur hitt að það væri eina raunhæfa leiðin til að fá úr því skorið hvort fullyrðingin sem kom fram í rannsóknarskýrslunni væri rétt eða röng. Ekki gátu alþingismenn látið sem ekkert væri þegar sú ásökun nefndarinnar var reist sem Geir sjálfur skipaði, þá væru þeir í raun að bregðast skyldum sínum. 

Með Landsdómsleiðinni fólst ekki, að það væri verið að dæma fólk sekt um óhæfu, heldur var það einnig eina færa leiðin til að sýkna þetta fólk af þessum ásökunum ef það var saklaust. Þessir ráðherrar voru annað hvort.

Nú er staðan sú að þrír fyrrum ráðherrar sem voru ásakaðir um brot á stjórnarskránni í ákæru rannsóknarnefndarinnar stendur enn óhögguð, því það er ekki í valdi Alþingis að dæma og eða sýkna í svona máli. Þessir þrír fyrrverandi ráðherrar  hafa ekki verið hreinsaðir af áburði nefndarinnar. Það hlýtur að vera erfið staða.

Þessir félagar mínir hafa ekki svarað grundvallarspurningunni sem er, hver skylda alþingismanna var í þessu máli og hvernig áttu þeir að bregðast öðru vísi við.

Fyrirbærið Landsdómur sem er í raun hluti af Hæstarétti ásamt nokkrum leikmönnum tilnefndur af Alþingi þegar Geir var forsætisráðherra er enn æðsti dómstóll þjóðarinnar um málefni stjórnarskrárinnar þegar í hlut eiga ráðherrar sem verður það á, að fara á skjön við ákvæði stjórnarskrár Íslands. 

En ég er sammála því, að það er nauðsynlegt að finna svona málum öðruvísi farveg. Þá verður einnig að svara því, hverjir það eiga að vera sem fá það hlutverk að ákæra ráðherra ef þeir brjóta stjórnarskrá og hverjir eiga að sjá til þess að slík mál séu kláruð

En nú kom ásökunin frá Rannsóknarnefnd Alþingis er þýddi það, að Alþingi gat ekki litið framhjá þeirri óþægilegu staðreynd sem í skýrslunni stóð. 

Það er einnig ákaflega lúalegt af núverandi ráðherrum að reyna að gera lítið úr störfum þess fólks sem skipaði Landsdóm. Það hefur örugglega unnið sitt starf að heilindum og samkvæmt lögum og ekki látið pólitísk sjónarmið ráða störfum sínum. Þannig að dómurinn var ekki pólitískur.

En ég er sammála lögmanni Geirs sem segir:Frétt mbl.is: Vandmeðfarið fyrirkomulag 

Ver Þuríði Backman