Ekki er hægt að fresta verkföllum hjá opinberum starfsmönnum

• Það gilda sérstök lög um kjarasamninga opinberra starfsmanna til viðbótar við vinnulöggjöfina vegna þess að opinberir starfsmenn höfðu lengst af þá sérstöðu á íslenskum vinnumarkaði að þeir höfðu ekki verkfallsrétt.
  *
• Þegar opinberir starfsmenn fengu verkfallsrétt var hann takmarkaður og alls ekki jafn opinn og réttur launafólks á almennum vinnumarkaði.
  *
• Þessu réði fyrst fremst fordómar gagnvart opinberum starfsmönnum meðal stjórnmálamanna og einnig meðal forystumanna í atvinnulífinu bæði af hálfu atvinnurekenda og launafólks.
  *
• Enn eru slíkir fordómar við lýði og sú skoðun ríkjandi að opinberir starfsmenn eigi ekki að geta verið stefnumarkandi í kjaramálum. M.ö.o. að samtök atvinnu-rekenda skuli stjórna samningum opinberra starfsmanna. Með fullþingi ASÍ.
  *
• Hið eðlilega væri auðvitað að ASÍ byðu þessum félögum sínum sem vinna hjá ríkinu aðild að viðræðunum og áhrif í umræðunni.Það myndi styrkja bæði þessi samtök verulega, ASÍ og samtök opinberra starfsmanna. 

Með lögum nr. 33/1915 var opinberum starfsmönnum óheimilt að fara í verkfall. Árið 1976 voru síðan sett sérstök lög um kjarasamninga Bandalags starfsmanna ríkis og bæja, lög nr. 29/1976. Samkvæmt þeim lögum fór BSRB með umboð til að gera aðalkjarasamning við fjármálaráðherra fyrir hönd aðildarfélaga sinna, en aðildarfélögin önnuðust síðan gerð sérkjarasamninga. Samkvæmt þessum lögum hafði BSRB rétt til að fara í allsherjarverkfall í þeim tilgangi að knýja á um gerð aðalkjarasamnings. Verkfallsrétturinn var þó takmark-aður á ýmsan hátt og aðdragandi verkfalls var með öðrum hætti en á almennum vinnumarkaði.

Um aðra starfsmenn í þjónustu ríkisins giltu fram til 1986 ákvæði laganna frá 1915, sem bönnuðu opinberum starfsmönnum að fara í verkfall. Þau lög eru enn í fullu gildi fyrir tiltekna hópa opinberra starfsmanna.

Ýmsir annmarkar voru á þessu fyrirkomulagi og hafði BSRB lengi krafist þess að einstök aðildarfélög færu með samningsrétt eins og gilti á almennum vinnumarkaði og samtök háskólafólks höfðu lengi krafist verkfallsréttar. 

Árið 1986 voru sett ný lög um kjarasamninga opinberra starfsmanna, lög nr. 94/1986. Meginrökin fyrir sérstökum lögum um samningsrétt opinberra starfsmanna fólust annars vegar í sérstöðu þeirra hvað ráðningarkjör varðar og hins vegar í sérstöðu ríkisins sem vinnuveitanda og þeim skyldum sem ríkið hefur lögum samkvæmt á ýmsum sviðum, þar á meðal í verkefnum sem geta ekki verið háð verkföllum. Sjá Alþingistíðindi 1986, umræður, dálkur 1320 og áfram.
 
Sú sérstaða gildir enn um opinbera starfsmenn að félög þeirra hafa verkfallsrétt, en atvinnurekandinn, sem er ríkið, hefur ekki verkbannsrétt. Leiðir það af sérstöðu ríkisins sem atvinnurekanda.

Enn einu sinni kemur í ljós hversu alvarlegar þessar takmarkanir geta verið. Opinberir starfsmenn geta t.d. ekki frestað verkfalli eins og félögin á almennum vinnumarkaði geta gert.

• Það hefði t.d. komið sér vel fyrir báða samnings-aðila að það hefði verið hægt nú í þessari lotu að BHM hefði getað frestað verkfalli um einhvern tíma úr því að ríkið gat hugsað sér að fórna hagsmunum sjúklinga með þvi að ræða ekki við háskólamenn. Þannig minnkað hugsanlegan skaða. 

Fresta verkföllum um fimm sólarhringa

Hægri maður í viðtali við Pressuna

• Bjarni er um margt heiðarlegur í þessu viðtali þótt hans hægri sinnuðu viðhorf  komi skýrt fram.  Það er a.m.k. ljóst að það er ekki jafnaðarmaður sem þarna talar.
  *
• En Bjarni viðurkennir „að umgjörð fjármálakerfisins hafi gjörbreyst á undanförnum árum, þannig að það er mun betur í stakk búið til að takast á við umhverfið en fyrir hrun.
  *
• Lagaumgjörðin hefur verið bætt og mun gera það enn frekar með frumvarpi um opinber fjármál sem nú liggur fyrir Alþingi. Komið hefur verið á fjármálastöð-ugleikaráði og kvaðir settar á fjármálafyrirtæki“.
  *
• M.ö.o. að margir góðir hlutir hafa verið gerðir á síðasta kjörtímabili á meðan vinstri stjórnin hafði forystu um landsmálin.  Það er ljóst að núverandi ríkisstjórn hefur um margt fylgt eftir þeirri stefnu sem mótuð var, þótt víða hafi verið sveygt af þeirri leið.

Áfram segir Bjarni:
„Þetta allt saman skilar gjörbreyttri umgjörð. Svo er það rétt hjá þér (fyrirspyrjandi) að við munum áfram þurfa að einhverju leyti að byggja á þjóðhagsvarúðar-tækjum sem að einhverjir myndu segja að væri ígildi hafta en í mínum huga er það allt annað en þessi höft sem við erum að nota undanfarin ár“.

Síðar segir Bjarni:
„Ég er þeirrar skoðunar að í dag séu Íslendingar í sterkustu stöðu sem við höfum nokkru sinni verið í, séð frá efnahagslegu sjónarmiði".

- Ertu að tala um eftir hrun eða frá upphafi?

Bara nokkru sinni. Góðærisárin fyrir hrun voru byggð á gríðarlega miklum viðskiptahalla, það hlaut að þurfa að koma leiðrétting út af því. Annað hvort í gegnum gengið eða með öðrum hætti, sem að það gerði.

En ef við berum okkur saman við þann tíma í dag, þá erum við í fyrsta lagi með hærri landsframleiðslu, meiri kaupmátt og við erum með jöfnuð í viðskiptum við útlönd og undirstöðuatvinnugreinarnar, þær standa allar betur en þær gerðu þá.

• Það vekur svo sannarlega athygli Að Bjarni notar hugtakið landsframleiðslu en ekki þjóðarframleiðslu.En það eru auðvitað erlendu stófyrirtækin sem hafa á liðnum árum verið sterkir í því að auka landsframleiðsluna.

En nú í umræðunum um kjörin hafa samtök atvinnurekenda ásamt ráðherrum klifað á því að auka þurfi framleiðni í íslenskum fyrirtækjum.

M.ö.o. að auka þurfi þjóðarframleiðsluna, að verðmæti framleiðslunnar á hverjum starfsmanni verði að aukast.

En þessir aðilar forðast að minnast á þá staðreynd, að það er fyrst fremst í höndum atvinnurekenda að auka framleiðnina í atvinnulífinu.

Það snýst nefnilega ekki um að auka vinnuhraðan endilega eða afköstin, heldur fyrst og fremst um að vinna hvers og eins skili meiri arði í íslenskum fyrirtækjum. Einnig að íslenskum fyrirtækjum fjölgi en ekki erlendum fyrirtækjum eins og þróunin hefur verið árum saman.

Það er erfitt að átta sig á þessum orðum Bjarna eftir það sem er undan gengið:
„Gangi spár eftir erum við að upplifa lengsta samfellda hagvaxtarskeið Íslandssögunnar seinni tíma.“

Þá hefur vöxturinn í ferðaþjónustu skapað það miklar gjaldeyristekjur að Seðlabankanum hefur tekist að byggja upp stærri óskuldsettan gjaldeyrisvaraforða.

„Þetta er ástæðan fyrir því að ég vil meina að við höfum aldrei áður staðið jafnsterkt eins og við gerum akkúrat í dag. Það er auðvitað hægt að missa niður þessa góðu stöðu.

Það eru varúðarorðin sem að hafa verið höfð uppi af Seðlabankanum og Alþjóðagjaldeyrissjóðnum og öðrum í tengslum við átök á vinnumarkaði þessa dagana.“

- En einmitt þessar atvinnugreinar sem þú nefnir, það hefur staðið um þær miklar deilur og það er ákall úti í samfélaginu að þjóðin eigi að njóta meiri arðs af þeim.

„Ég held samt að þessum greinum standi takmörkuð ógn af því.

Ég skynja alveg hin undirliggjandi átök og það er meðal annars af þeirri ástæðu sem að ég talaði um það í vikunni að það er orðið tímabært að færa í stjórnarskrá, löngu tímabært reyndar, auðlindaákvæði um bæði sjávarútveginn og reyndar líka ferðaþjónustuna og orkuna.

Að við setjum í stjórnarskrá ákvæði til þess að undir-strika að náttúruauðlindirnar séu í sameiginlegri eigu þjóðarinnar og það beri að nýta þær á sjálfbæran hátt og í þágu þjóðarhagsmuna. Þetta held ég að skipti máli til að fá betri sátt um framtíð þessara undirstöðuatvinnugreina.“

Hvað ætli Bjarni eigi við með þessum orðum?

• Það er auðvitað morgunljóst að skapa verður sátt um arðinn af auðlindum þjóðarinnar og að hann renni til þjóðarinnar.
  *
• Slík sátt er ekki í dag og núverandi ríkisstjórn hefur á margan hátt gengið gegn því að þessi almenna sátt ríki eins og sjá má að staðreyndin er á Norðurlöndunum.

-Getur það ekki verið að þetta ákall sé uppi vegna þess að fólk horfir upp á fyrirtæki eins og HB Granda greiða hluthöfum sínum milljarða í arð en neitar á sama tíma að hækka laun starfsfólksins svo nokkru nemi?

Ég skil það mjög vel að fólk spyrji sig hvort það sé eðlilegt að fyrirtæki sem er að nýta sameiginlega auðlind geti greitt arð sem hleyur á milljörðum til hluthafanna.

En þá verðum við að gera kröfu til þess að það sé ákveðinnar sanngirni gætt og menn geta spurt sig, hvað hafa eigendurnir bundið mikið fé í fyrirtækinu.

Hvað kostar HB Grandi ef þú ætlar að eignast fyrir-tækið? Hvað eru hluthafarnir með mikið fé bundið þar? Hver er eðlileg og sanngjörn ávöxtun á það hlutafé allt saman?

Ef menn setja þetta í þetta samhengi, þá kannski dregst upp aðeins önnur mynd en ef þú horfir bara á það að það séu að koma einn, eða tveir eða þrír milljarðar í arð.

Það er þetta samhengi hlutanna sem þú hlýtur að þurfa að vera með í umræðunni um það hvort arðurinn sé eðlilegur. Það er ekki bara hægt að vísa til þess að verið sé að nýta sameiginlega auðlind. Og að sjálfsögðu greiða fyrirtæki eins og Grandi alla skatta, veiðigjöld og svo framvegis.

• En þessi sjónarmið eru ekki ríkjandi hjá Bjarna og félögum þegar um Landsvirkjun og virkjanir er um að ræða, ógnar dýrar framkvæmdir sem ekki skila arði á sama mælikvarða og Bjarni telur að eðlilegt að sé hjá útgerðarfélögunum.

Ekki má dæma hugmyndir ríkisstjórnarinnar fyrirfram varðandi losun haftanna og skattlagningu slitabúanna.

En reynslan ætti að vera búin að kenna okkur íslendingum að í stórum málum er mikilvægt að skapa samstöðu milli allra stjórnmálaflokka eins og hægt er, við almenning og einnig við samtök launafólks og atvinnurekenda

 

 

Bjarni: Staðan aldrei sterkari

Sannindin

• Á Íslandi er þessa daganna verið að takast á við skiptinga auðlindanna, sem þjóðin á sameiginlega.
  *
• þ.e.a.s. um arðinn af auðlindunum, hvernig á að skipta honum.

Sá virti embættismaður Magnús Pétursson nú verandi ríkissáttasemjari og sá embættismaður til margra ára sem flestir hafa getað borið traust til í starfi.Leggur áherslu á þetta í lýsingum sínum á núverandi vinnudeilum.

Magnús segir í viðtali við RÚV að samningar séu ekki reikningsdæmi nema að hluta til. Þeir snúist líka um hvað þyki sanngjarnt að niðurstaðan verði og um það sé tekist núna.

„Ég held að það sé heilmikil ólga í samfélaginu. Við sjáum átök hér um fjölmörg málefni ekki bara um kaupið heldur um ýmis önnur atriði í samfélaginu.

Það er skipting auðlindanna, arðurinn af auðlindum, hvernig á að skipta því. Það eru átök eða ágreiningur milli hópa; hver er betur settur en annar. Þannig að það er ágreiningur um fjölmargt í samfélaginum, sem að ég er alveg sannfærður um að hefur áhrif á stöðu kjaraviðræðna.“ (RÚV)

• Nú skal færa allt í fyrra horf, þar auðmenn ráða og launamenn skatlagðir í drep 

Þetta er rétt og nægir að minnast á hrunið þar sem fjárhagur unga fólksins bókstaflega hrundi. Fjárhagur menntafólksins og einkum láglaunafólks. Fólkið missti eigur sínar.

Nú horfir launafólk á það sama gerast og var svo sýni-legt fyrir hrun og birtingamyndin birtist algjörlaega með því, að sami fámennishópurinn hefur verið að ná á ný tökum á hinum íslenska þjóðarauði.

Erlendir aðilar hafa enn á ný safnast um orkuauðlindir þjóðarinnar eins hrægammar og ætla sér að hirða þær allar með tölu. Sama liðið og áður, er nú á fleygiferð við að þjónusta þessa aðila. Nú eru þeir enn komnir í ríkisstjórn.

• Það hefur alla tíð verið bullandi spilling í landinu, því er alveg eðlilegt á álykta sem svo að fulltrúar hrægammanna í ríkisstjórn og á Alþingi séu á launum frá þessum aðilum.

Það er einnig tekist á við fiskveiðiauðlindina, útgerðirnar tíu hafa náð heljartökum á auðlindinni. Það er ekki farið í neinar felur með tangarhaldið sem útgerðin hefur á ríkisvaldinu á Ísalandi. Útgerðin ásamt samtökum atvinnurekenda eiga þessa ríkisstjórn.

Þetta eru ekki bara að íslenskir útgerðarmenn, því erlendu útgerðaraðilarnir sem við þóttumst vera að reka út úr landhelginni forðum eiga nú stóran hlut í íslensku sjávarútvegsfyrirtækjunum.

Almenningur ætlar sér ekki að sitja hjá án þess að láta til sín taka, einnig er beðið eftir frumvarpi um afnám á gjaldeyrishöftum og engin veit hvað í því er og eða hvaða áhrif það hefði á fjárhag almennings ef frumvarpið nær í gegn.

En það er ljóst, að ef það er óvinveitt almenningi verður það stöðvað í Alþingi eins og ræningja frum-varpið um virkjanirnar sem þegar er stopp á þinginu.

Ekki verra árum saman segir sáttasemjari

Ríkissáttasemjari segir að stór ágreiningsmál í þjóðfélaginu hafi áhrif á kjaraviðræðurnar. Ástandið á vinnumarkaði hafi ekki verið verra árum saman. Hann hættir eftir 10 daga og boðar ekki samningafund nema tilefni sé til, jafnvel þótt allt sé í hnút.

RUV.IS

Þinglokum frestað

Fasistar gera nú kröfur um afnám lýðræðislegra réttinda launafólks.

Í landinu ríkir hrein óstjórn, núverandi ríkistjórn hefur algjörlega misst alla stjórn á samfélaginu.

Hún vill flýta sér til að ljúka þingdögum Alþingis svo hægt sé að leggja lokahönd á bráðbirðalög um að afnema verkfallsréttinn. Rétt eins og fasistar hafa gert víða um lönd, rétt eins og í gamla Rússlandi, þýskalandi, á Ítalíu, Portugal og í fleiri löndum 

Það er reyndar ljóst að ef það verður reynt, verður allt vitlaust í landinu.

Það sést einnig hversu svartsýn núverandi stjórnvöld eru og úrræðalaus í öllum atvinnumálum.

Vinnubrögð hægri flokkanna sýna auðvitað þeim sem vilja sjá, hversu litla trú þessir hægri flokkar hafa á íslenska atvinnuuppbyggingu.

Þeir hafa greinilega eins og bakland ríkisstjórnarinnar í samtökum atvinnurekenda misst trú á einstaklingsframtakið í landinu. Þeir lafa sífellt í pils-faldinum á ríkissjóði.

Atvinnufyrirtækin lifa á bónbjörgum og launamenn verða að halda uppi fyrirtækjarekstri í landinu. Fyrirtækin hafa sífellt verið háð félagslegri aðstoð allt lýðveldistímabilið.

Að manni læðist sá sterki grunur að ákveðnir þingmenn og ráðherrar þessarar ríkisstjórnar ásamt stjórnmálaflokkum sem að þeim standa hafi einfaldlega verið keyptir af erlendum aðilum.

Það er ekki einleikið hversu oft þessir menn þurfa oft að hitta agenta ýmissa auðhringa úti í heimi.

Í fyrri ríkisstjórn, Jóhönnu og Steingríms var viðburður ef forsætisráðherra og eða fjármálaráðherra fóru út fyrir skerið.

Það er rétt sem Indriði segir, að Landsvirkjun hefur rétt nægar tekjur til að greiða vexti og afborganir af skuldum sínum og fái ekki eðlilegan arð af þeirri ógnarfjárfestingu sem Landsvirkjun og ríkið hefur lagt í virkjanir.

Hvað þá að þessar fjárfestingar skili nógum arði til að greiða niður afskriftir vegna mannvirkja.

Náttúruverðmætum fórnað erlendum auðhringjum

Fyrrum ríkisskattstjóri segir orkuauðlindir landsins, að frátöldum jarðhita til upphitunar, nánast þýðingarlausar fyrir íslenskt efnahagslif þar sem arðurinn af þeim rennur í vasa þeirra sem auðlindirnar nýta.

EYJAN.PRESSAN.IS

„Velferð þjóðarinnar í húfi“

Fullreyndar aðferðir á Alþingi, ruddaskap er gjarnan svarað í sömu mynt.

• ,,Sig­mund­ur Davíð Gunn­laugs­son, for­sæt­is­ráðherra, sagði stjórn­ar­and­stöðuna hafa sett ný met í málþófi og brotið flest­ar um­gengn­is­venj­ur og al­menna kurt­eisi við upp­haf þing­fund­ar í morg­un. Stjórn­ar­and­stæðing­ar hófu fund­inn á að ræða fund­ar­stjórn for­seta. Þing­fund­ur stóð til að ganga tvö í nótt". 

Þetta er auðvitað óstaðfest met.

Á síðasta kjörtímabili voru gerðar miklar málþófsæf-ingar sem ekki voru minni af vöxtum.

Það var vegna erfiðra mála eins og Icsave sem núver-andi stjórnarflokkar sköpuðu með slæmu stjórnarfari á samstjórnarárum sínum undir stjórn Davíðs Oddssonar. 

Vegna hagsmuna ákveðinna aðila í þjóðfélaginu var engin leið til þess að afgreiða þau mál með eðlilegum hætti.

Nú eru þessi mál enn, óafgreidd og yfir þjóðinni vofir erfitt málaferli þar sem gerðar eru fjárkröfur til íslendinga fyrir meira enn eitt þúsund evrur.

Ragnheiður Ríkharðsdóttir þingflokksformaður sagði í sjnónvarpi að það væri lýðræðislegur og eðlilegur réttur minnihluta flokka á Alþingi að reyna að stöðva mál sem ganga gegn hagsmunum þjóðarinnar.

Í þessu sambandi er vert að minnast á tvö atriði, í skoðannakönnunum hefur oftar en einusinni verið kannaður hugur almennings til frekari virkjanna á Íslandi til að selja orku til erlendra aðila. Yfir 70% þjóðarinnar eru í andstöðu við slíka gjörninga.

Þá er vert að minnast þess, að núverandi stjórnarflokkar hafa mjög rúmann meirihluta á Alþingi. En á bak við þennan mierihluta er innan við 51% atkvæða miðað við úrslit síðustu kosninga.  

Setji ný met í málþófi

Það er uppi alvarleg staða á Íslandi

• Það má segja að það ríki einskonar stjórnleysi og hreint virðingarleysi gagnvart launafólki.
  *
• Bæði frá hendi samtaka atvinnurekenda og núverandi stjórnvalda sem er augljóslega hinn pólitíski armur samtaka atvinnurekenda í landinu.

Árum saman hafa þessir aðilar látið sem launamenn séu aðilar sem ekki þurfi að taka fullt tillit til.

Það er e.t.v. ekki undarlegt þar sem heildarsamtök launafólks hafa sýnt af  sér undarlegt máttleysi síðustu 30 árin eða svo. 

Ýmis mæliviðmið varðandi lífskjör almennings eru ekki viðurkennd af almenningi. Enda alls ekki eðlilegir mælikvarðar á lífskjör. Dansinum í kringum þessar vísitölur þarf að linna.

Þá skiptir einnig máli á hvaða launum hver er þegar reynt er að skoða lífskjör launafólks. Því það er mismunandi eftir launum fólks hvernig það notar laun sín. Finna verður upp ný eðlilegri viðmið þar sem inn koma þættir sem spegla núverandi áhrifaþætti eftir mismunandi launum hópa. Miðstýring kjaramála er úr sér gengin.

Afleiðingarnar hafa verið þær að lífskjör hafa sífellt versnað og munar þar mestum húsnæðiskostnað launafólks ásamt því að hin félagslega umgjörð fólks hefur verið að versna stöðugt árum saman.

Það sýndi sig best við hrunið, að almenningur hafði enga tiltrú að á t.d. ASÍ og þegar þau samtök reyndu þá að hressa upp á ímynd sína og mikilvægi með skipu-lögðum fundarboðum hringinn í kringum landið.

Launafólk mætti ekki á fundina. Þeir sem mættu voru stjórnir verkalýðsfélaganna og starfsmenn, engir aðrir nema þá gamalt fólk. ASÍ hefur hefur fyrir löngu misst tengslin við almenning.  

Nú rís almenningur upp og gerir eðlilegar kröfur til lífskjara, almenningur hefur tekið félögin í sínar hendur og lagt fram sín sjónarmið. ASÍ er enn úti í kuldanum og hefur enga tiltrú hjá almenningi.

Ekki bara það, þessi uppreisn byggist ekki á flokkspólitískum forsendum heldur af réttlátum kröfum um breytingar.

Stjórnvöld geta ekki bjargað neinu með óbeinum stuðn-ingi við fyrirtækin eins regla hefur verið frá 1986. Fyrirtæki sem ekki geta greitt fólki sínu 300 þúsund á mánuði á að leggja niður á stundinni.

Nýttar eru lýðræðislegar og löglegar aðferðir baráttunnar lögum samkvæmt.

Samtök atvinnurekenda brugðust skyldum sínum  vegna þess að þau áttuðu sig ekki á eðli þessara krafna.  Þeir áttu eðlilega að taka alvarlega kröfurnar frá Starfgreinasmbandinu 

Um að lágmarkslaun í landinu fyrir fullann vinnudag yrðu 300 þúsund á mánuði innan þriggja ára. Þjóðin styður þær kröfur og í raun eru það bara örfáir sem starfa eftir slíkum launatöxtum.

Því fyrr sem þessar kröfur eru samþykktar, verður eftirleikurinn auðveldari. Síðan er eðlilegt að settar verði mjög hóflegar krónutöluhækkanir á laun þeirra sem eru yfir þessum mörkum. Þjóðin styður ekki verulegar launahækkanir hjá þeim aðilum sem eru með lífvænleg laun.

Eftir því sem verkföll dragast á langinn herðast verkalýðfélögin í kröfum sínum, hver vika kostar 2% launahækkun. 

Nú eru þegar farnar að heyrast raddir frá einstakum fasistum sem segja að banna eigi verkföll, en minnast auðvitað ekkert á rétt atvinnurekenda til verkbanna og eða rétt þeirra til að reka fólk úr vinnu.

Það er auðvitað kominn tími til að endurskoða menntun viðskiptafræðinga sérstaklega, einkum siðfræðilega hlið starfsins sem hafa brugðist þjóðinni hrapalega sem sjá mátti á hruninu. 

Rétt væri að misheppnaðir viðskiptafræðingar verði látnir greiða að fullu fyrir háskólanám sitt sem ófaglært verkafólk hefur kostað með allt of háum sköttum sínum frá 16 ára aldri.

300 leggja niður störf í Leifsstöð

Það eru alvarleg átök á Alþingi og ráðherrar á flótta

• Þingmenn Alþingis og stjórnvöld ættu að vera búin að átta sig á þeirri staðreynd, að þegar mál eru keyrð í gegnum þing í miklum ágreiningi eru líkur á því að næsta ríkisstjórn þar á eftir afturkalli slík lög.

Það á bæði við um núverandi stjórnvöld og fyrri ríkis-stjórnir. Ljóst er einnig að fjölmargir einstaklingar sem áttu að tilheyra þáverandi stjórnarmeirihluta vinstri manna á Alþingi settu fyrir sig ýmis smáatriði í stórum og alvarlegum málum.

Þetta vinnulag þessara sjálfum glöðu riddara tryggðu það, að kosin yrði ný hægri stjórn í landið eftir kjörtímabilið.

Að vísu hefur þessi aðferð gefist vel fyrir Sjálfstæðisflokkinn sem hefur verið 54 ár í stjórn Íslands af 70 frá lýðveldisstofnun og oftast í forsæti.

Næst oftast hefur Framsókn verið í stjórn og oftast með fyrrnefndum flokki. Nær allir embættismenn ríkis-ins eru skipaðir af þessum núverandi stjórnarflokkum og flokkarnir eru nátengdir samtökum atvinnurekenda í landinu.

Þannig að það er og var nær ógjörningur fyrir vinstri stjórn að ná í gegnum Alþingi málum sem hægri menn eru í andstöðu við.

Slíkum lögum er gjarnan kollvarpað af hægri öflunum, eini möguleikinn til að halda inni slíkum lagasetn-ingum er að ítök vinstrimanna séu sterk , örugg og mjög trygg innan hreyfingar launafólks.

• Dæmi um svona mál, var þegar núverandi stjórnar-flokkar afnámu félagslega húsnæðislánakerfið 1998 en hægri flokkunum tókst að brjóta niður þessi lög vegna þess að ítök vinstrimanna hafði þá þegar veikst verulega innan launaþega hreyfingarinnar einkum innan ASÍ.

Ríkisstjórn Davíðs Oddssonar tókst að fjötra verka-lýðshreyfinguna að mestu á sínum ríkisstjórnarárum.

• Annað nærtækt mál er lögin um fiskveiðar, hvernig þau eru orðuð í hvert sinn og einnig hvernig þau eru túlkuð á hverjum tíma.
  *
  
• Rammalöggjöfin um virkjanir á Íslandi
  *
  
• Ekki síst Icesave núna sem er að dúkka upp í öllu sínu veldi og enginn veit hvernig endar því það þjónaði ekki hagsmunum ýmissa aðila að samið væri um málið.
  *
• Allt eru þetta kjaramál með einum eða öðrum hætti

Allt eru þetta mál sem sýna svart á hvítu að nauð-synlegt er að ná breiðri sátt um á Alþingi og meðal þjóðarinnar í stórum málum.

Svo að lagasetningar verði bæði vandaðar og haldi velli þrátt fyrir gríðarlegan þrýsting hagsmuna aðila.

Mikil óvissa um þingstörfin, segir Einar

Forseti Alþingis segir óvenju mikla óvissu um framhald þingstarfanna nú og ómögulegt að segja til um framhaldið. Hann segir rammaáætlun vera eitt af forgangsmálum ríkisstjórnarinnar.

RUV.IS

 

 

Kvörtuðu yfir fjarveru Sigmundar

Það eru vissulega átök á ríkisstjórnarheimilinu

• Sjálfstæðisflokkurinn hefur alltaf verið á móti félagslegu húsnæðiskerfi.
  *
• Páll Pétursson félagsmálaráðherra úr Framsókn , hafði forystu að leggja niður félagslega húsnæðislánakerfið.

Nú segir Sig­mund­ur Davíð Gunn­laugs­son for­sæt­is­ráðherra að einhugur sé milli stjórnarflokkanna um húsnæðisfrumvörp félagsmálaráðherrans. 

Hann segir að þessi húsnæðismál skuli eiga að nota sem skiftimynt í kjarasamningunum.

Vandi forsætisráðherrans er bara sá, að verkalýðsfélögin í landinu eru ekki tilbúin að kaupa þann pakka í 4. sinn.

Þá hlýtur spurningin að vakna um hvað varð 2% tryggingagjöldin sem voru ekki greidd til baka til launafólks þegar félagslegu húsnæðislánin voru lögð niður.

Það voru peningar sem áttu að niðurgreiða vexti í þessu lánakerfi, en voru notaðir í annað undir forystu núverandi stjórnarflokka.

Til að hægt sé að koma með einhver félagsleg útspil vegna kjaramála þurfa kjaramálina að vera á hendi ASÍ og svo er ekki nú. 

ASÍ nýtur ekki trausts félaganna í kjaramálum og alls ekki forseti þess. Er hefur verið vælandi margar vikur út af þessari stöðu, m.a. í Reykjanesbæ 1. maí.

Auðvitað vilja félögin að húsnæðismálin verði löguð, en ekki að málin verði að einhverri skiptimynt. 

Ríkisstjórnin átti auðvitað fyrir löngu að vera búin að leggja fram frumvörp í þessa veru.

Þá hefðu málin litið öðru vísi út. ASÍ hefur verið að vinna að tillögum í húsnæðismálum og hafa lagt þær fram og verið í nefndarstarfi um húsnæðismálin.

Það hefur verið ljóst um all langan tíma að samtök atvinnurekenda hefur verið að reyna að reka fleyg í raðir verkalýðsfélaganna með því að reyna að semja við Flóafélögin og VR. 

En félagsmenn þessara félaga hafa mjög margir starfað samkvæmt markaðslaunakerfi og hafa þess vegna öðru vísi hagsmuni enn en landsbyggðarfólkið.

 

Það er nær öruggt, að einhverju hefur verið lofað í baksamningagerð á þessum vígstöðvum um vinnustaðasamninga sem kallast markaðslaunasamningar á mannamáli. Þ.e.a.s. að greidd laun verði hærri en launataxtar segja til um.

Það er einnig ljóst, að erlenda verkafólkið nýtur sjaldnast slíkra launakjara. 

Einhugur um húsnæðisfrumvörpin

Það er réttur hvers og eins, að geta hafnað vinnu

• Er þá sama hvort um er að ræða mann í atvinnu-rekstri eða launamaður. Í lögum nr. 40 frá 1938 er fjallað um samskipti samtaka atvinnurekenda og samtaka launafólks.  

Þar koma fyrir hugtökin „verkbann“  um úrræði sem atvinnurekendur geta beitt gagnvart samtökum launafólks sem oft hafa verið viðhöfð.  Einnig kemur fram hugtakið „verkfall“  sem er úræði sem launafólk hefur getað nýtt til að knýja fram kröfur um bætt kjör.

Bæði þessi úræði hafa verið nefnd vopn í kjaramálum. Það er löngu ljóst að þessi vopn eru eins og tvíeggjað sverð og mjög vandmeðfarin. Það verður t.d. ekki sagt að ASÍ félögin hafi misnotað verkfallsvopnið. Síðasta verkfall ASÍ félags var háð 1987 og stóð í tvær vikur.

Þegar svo er komið, að launafólk er í verkfalli hefur eitt og annað brugðist. Ábyrgðin á því að laun fólks séu eðlileg, að t.d. láglaunafólk geti lifað eðlilegu fjölskyldulífi  á launum sínum er á ábyrgð beggja aðila. Samtaka launafólks og atvinnurekenda.

En það er iðulega nauðsynlegt að þessi samtök takist á ef ekki tekst að halda uppi kaupmætti þeirra launa sem láglaunafólk ber úr býtum.  Einnig er rétt að geta þess að það er í raun ágreiningur um ýmis viðmið eða það sem kallað er vísitölur.  Í kjarasamningum er einmitt oft tekist á um þessi atriði.

Þótt ég segi þetta hér, að þá eru atvinnurekendur oft nánustu vinir sinna starfs-manna og ekki eru illindi milli þessara aðila. Það er löngu búið að útkljá ýmis mál sem tekist var á um áður fyrr á árum. Oftast eiga atvinnurekendur enga sök á hvernig komið er þó þeir hafi almennt önnur sjónarmið á pólitískum vettvangi.

Kjaramál eru iðulegast pólitísk. En vinstri flokkarnir hafa í dag miklu minni áhrif innan verkalýðshreyfing-arinnar en áður og eru ekki lengur neinn áhrifavaldur  í kjaradeilum eins t.d. þeim sem eru í gangi.

Það er ljóst,  að í gangi er ákveðin uppstokkun á þessu sviði sem er löngu tímabær. Samningsaðilar þurfa að hugsa málin upp á nýtt.

Vert er að skoða ummæli seðlabankstjóra, hann hefur skiljanlega áhyggjur af möguleikum þjóðarinnar til að draga úr höftunum. Það hefur launafólk líka, er óttast eðlilega að nýtt verðbólguskot komi í kjölfarið.

Már hefur varað við mikilli almennri launhækkun, en hefur þess í stað bent á leiðir til að auka kaupmátt hjá láglaunafólki. Hann hefur beinum orðum að það yrði að gerast með millifærslum milli samfélagshópa.

M.ö.o. með skattabreytingum er leiddi til hærri skatta hjá fólki með miklar tekjur og auknar skattagreiðslum hjá fyrirtækjum. 

Í framhaldi af því er vert að skoða launatengdu gjöldin sem eru farin að nálgast 20% ískyggilega. Þessi gjöld eru umsamdar launagreiðslur sem fara í ýmis félagsleg úrræði. Það mætti auðveldlega skoða það að breyta þessum skattagreiðslum í tekjuskattsform.

Jafnframt að tryggja það, að jafnrétti ríki í skattkerfinu.

SGS frestar verkföllum

Hörð orð seðlabankamanna á dögunum, eru ekki í tengslum við raunveruleikann

• Bankamennirnir virðast ganga út frá því sem vísu í afskiptum sínum að kjaramálum dagsins, að sá óstöðugleiki sem nú ríkir á Íslandi og hefur lengi verið
  *
• Héldi áfram með því að lægstu launataxtar verka-lýðsfélaganna yrðu fyrir neðan fátækramörk um alla framtíð.
  *
• Krafa Starfgreinasambandsins um að lægstu laun verði ofan við 300 þúsund á mánuði eftir þrjú ár á mjög sterkan stuðning með þjóðinni.
  *
• Enda réttlát krafa og hún ein og sér setur ekki skútuna á hliðina þótt uppfyllt yrði eða annað jafngilt.

Enn kröfur um verulegar launahækkanir þeirra sem hafa miklu hærri laun njóta ekki stuðning með þjóðinni.

Stjórnvöld reka nú þann áróður að millistéttin á Íslandi komi í veg fyrir að hægt verði að hækka lægstu launaflokka sem eru 300 þúsund á mánuði fyrir fulla vinnu á 3 árum.

Hvað sem því líður verður að auka kaupmátt þeirra sem draga fram lífið undir fátækra mörkum.

En seðlabankastjórinn sagði blákalt að hægt væri að bæta stöðu láglaunafólks að hluta með skattakerfinu. En ef það yrði gert að hluta verður það ekki gert með að það láglaunafólk þurfi að bera aukna skatta eða skerta þjónustu á fjölmörgum sviðum samfélagsins vegna þess.

Hálaunfólkið í samfélaginu verður þá að bera þann kostnað ef farin verði einhver skattaleg leið, enda hafa núverandi stjórnvöld þegar verið að lækka skattahlutfall þeirra sem hafa mestar tekjur í landinu.

Þá er mikilvægt að fyrirtækin í landinu og eigendur þeirra taki þátt í slíku með miklu meiri skatta-greiðslum enda greiða þessir aðilar litla skatta sem enga til samfélagsins. Við blasir einnig hneykslið með veiðileyfagjöldin.

Þá er kominn tími til þess að endurskoða þá skattaáþján sem launamenn verða fyrir á vinnustöðum með ýmiskonar launatengdum gjöldum. Það eru gjöld sem nálgast óðfluga að vera 20% af umsömdum launum. Þá peninga mætti nota til að hækka laun launafólks án þess að það yrði kostnaðarauki fyrir fyrirtækin.

Það er eðlilegt að kosta þá hluti sem þessar skattagreiðslur launamanna eru notaðar í, með breyttum tekjusköttum allra þegna samfélagsins og að jafnrétti ríki í skattamálum. Það er eðlilegt að atvinnurekendur og fyrirtæki þeirra greiða sömu skatta af tekjum sínum og launamenn. Það sama á auðvitað við um þá sem hafa tekjur af fjármagnstekjum.

Persónuafslátturinn yrði síðan að nota til að skapa jöfnuð, þeir atvinnurekendur sem reyndu að komast hjá því að sýna tekjur, fengju á sig áætlun sem tæki mið af launum fólksins sem væru í vinnu hjá þeim.

Þá er það eðlilegt að fyrirtækin séu ekki félagar í samtökum atvinnurekenda heldur aðeins eigendur þeirra. Eins og staðan er nú eru það launamenn sem standa undir félagsgreiðslum fyrirtækjanna til samtaka atvinnurekenda.

Það má vel vera, að fyrirtækin muni fækka hjá sér starfsfólki hækki laun, ef svo færi væri það bara nauðsynlegar aðgerðir til að auka framleiðni í fjölmörgum fyrirtækjum. Það yrði e.t.v. sársaukafullt fyrir launafólk en slíkar aðgerðir verða ekki umflúnar um ókomna tíð ef hækka á laun.

Það yrði það sama sem myndi gerast ef upp yrði tekin evra á Íslandi. Þjóðin stendur auðvitað fram fyrir þeirri staðreynd að auka verður þjóðartekjur og það gerist ekki með aukinni stóriðju.

Sjá hættumerki í kröfum í kjaraviðræðum

Launakröfur í kjaraviðræðunum eru ávísun á aukna verðbólgu, aukið atvinnuleysi og hærri vexti segir seðlabankastjóri. Hann segir að breytingar á skattkerfinu geti dregið úr þessum áhrifum, en það sé undir ýmsu komið.

RUV.IS

Aukinn kraftur í viðræðum